Cross-chain là một công nghệ cho phép các blockchain khác nhau giao tiếp và trao đổi giá trị với nhau một cách an toàn và hiệu quả. Đây là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực tài chính phi tập trung, vì nó mở ra nhiều cơ hội mới cho người dùng và nhà phát triển.
Để hiểu rõ hơn về cross-chain và tầm quan trọng của nó trong DeFi, hãy theo dõi bài viết của CF Việt dưới đây.
Cross-chain là gì?
Cross-chain là một khái niệm trong lĩnh vực blockchain và tiền điện tử, mô tả việc thực hiện các giao dịch hoặc truyền tải tài sản giữa các blockchain khác nhau mà không cần thông qua bên trung gian nào.
Mục tiêu chính của chúng là thúc đẩy khả năng kết nối giữa các mạng blockchain khác nhau, hoán đổi coin/token giữa nhiều chuỗi một cách liền mạch và cung cấp khả năng chống kiểm duyệt.
Cấu tạo của Cross-chain
Cấu trúc của Cross-chain bao gồm 2 thành phần chính như sau:
- Smart Contract: Đây là các đoạn mã thông minh chạy trên blockchain, chịu trách nhiệm xác định và thực hiện các điều khoản của giao dịch cross-chain. Các smart contract được thiết kế để quản lý quá trình chuyển đổi và trao đổi tài sản giữa các blockchain khác nhau một cách tự động và an toàn.
- Gateway: Là 1 cơ chế cung cấp khả năng giao tiếp giữa các blockchain khác nhau. Nó có thể là một phần mềm hoặc một dịch vụ trực tuyến, cho phép các blockchain trao đổi dữ liệu và tài sản với nhau thông qua một giao diện chuẩn hóa. Các gateway cũng có thể thực hiện chức năng chuyển đổi các loại tiền điện tử từ một blockchain sang một blockchain khác.
Cơ chế hoạt động của Cross-chain
Cơ chế hoạt động của Cross-chain bao gồm sự liên kết giữa các Blockchain khác nhau thông qua sự kết hợp của Smart Contract và Gateway. Dưới đây là mô tả chi tiết về cơ chế này:
Kết hợp Smart Contract và Gateway: Khi có một giao dịch giữa hai Blockchain khác nhau, thông tin được mã hóa và truyền qua các gateway để chuyển đổi tài sản và tiền mã hóa. Các cổng sử dụng thuật toán mã hóa và giải mã để bảo vệ dữ liệu truyền tải. Khi giao dịch được thực hiện, thông tin sẽ được cập nhật trên các Blockchain liên quan.
Xác thực bằng các Node: Để đảm bảo tính an toàn và đáng tin cậy của các giao dịch trên các Blockchain, các quy trình xác thực được thực hiện bởi các Node trên mạng lưới. Các Node này phải đồng thuận về thông tin giao dịch trên cả 2 Blockchain trước khi quá trình chuyển đổi được thực hiện. Nếu các Node không đồng thuận, giao dịch sẽ không được thực hiện để tránh rủi ro và xảy ra lỗ hổng bảo mật.
- Nguyên lý Lock and Mint, Burn and Mint, Lock and Unlock: Các nguyên lý này được sử dụng để truyền tải dữ liệu, thông tin và tài sản giữa các mạng blockchain khác nhau. Mục tiêu là để đảm bảo rằng một tài sản từ mạng A sẽ tương ứng ở mạng B về cả giá trị và thanh khoản.
- Lock and Mint: Trong quá trình này, tài sản từ một mạng blockchain được khóa và sau đó tạo ra phiên bản tương đương trên một blockchain khác. Quá trình này bao gồm việc đóng băng tài sản trên mạng ban đầu và tạo ra phiên bản mới trên mạng cần chuyển đến.
- Burn and Mint: Sau khi quá trình lock hoàn tất, quá trình burn tài sản trên một blockchain và tạo ra phiên bản tương đương trên blockchain khác (gọi là mint) sẽ bắt đầu. Trong quá trình này, tài sản được tiêu hủy trên mạng ban đầu và số lượng tương đương được tạo mới trên mạng đích.
- Lock and Unlock: Quá trình này bao gồm việc khóa tài sản trên mạng ban đầu và mở khóa trên mạng đích để hoàn tất quá trình chuyển đổi.
Phân loại Cross-chain
Dựa vào một số yếu tố khác nhau, cross-chain được phân loại thành 3 loại chính:
Trustless Bridge
Đây là loại cross-chain bridge không yêu cầu sự tin cậy vào một bên thứ ba. Thay vào đó, nó dựa trên các giao thức và cơ chế tiêu chuẩn hóa như hash time-locked contracts, threshold signatures hoặc multi-signatures để đảm bảo tính an toàn khi chuyển coin/token giữa các mạng.
Centralized Bridge
Ngược lại so với Trustless Bridge, Centralized cross-chain là một cơ chế hoạt động dựa trên sự tin cậy vào một bên thứ ba. Người dùng phải gửi tài sản đến một địa chỉ giao dịch trung gian để nhận được tài sản tương ứng trên mạng B. Mặc dù có tính tiện lợi, nhưng cách làm này mất đi tính phân quyền của blockchain.
Cross chain hỗn hợp
Đây là một phương pháp kết hợp ưu điểm của cả hai loại trên. Nó có thể sử dụng các phương pháp và công nghệ để đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật trong việc chuyển tài sản xuyên chuỗi mà không cần phải hoàn toàn phụ thuộc vào một bên thứ ba.
Những rủi ro đến từ các dự án Cross-chain
Các dự án cross-chain mang lại nhiều lợi ích như tăng tính tương tác giữa các mạng blockchain, cải thiện thanh khoản và tiện ích của tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, cũng có những rủi ro và thách thức mà nhà phát triển và người dùng cần phải đối mặt:
- Rủi ro bảo mật: Các giao dịch Cross-chain có thể mở ra các điểm tấn công mới. Nếu một trong các cổng hoặc smart contract trên một blockchain bị tấn công, điều này có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống và dẫn đến mất mát tài sản.
- Rủi ro pháp lý: Việc chuyển đổi tài sản giữa các blockchain có thể gặp phải các vấn đề pháp lý và tuân thủ đối với các quy định tài chính và bảo mật. Điều này đặc biệt quan trọng khi thực hiện các giao dịch giữa các quốc gia có quy định pháp lý khác nhau về tiền điện tử và tài chính.
- Rủi ro về thanh khoản: Việc chuyển đổi tài sản giữa các blockchain có thể gặp khó khăn trong việc đảm bảo thanh khoản đủ lớn để đáp ứng nhu cầu giao dịch.
- Rủi ro về hoạt động không đồng nhất: Sự không đồng nhất giữa các blockchain có thể dẫn đến các vấn đề về sự chậm trễ và không đồng bộ trong việc xử lý giao dịch cross-chain.
Tại sao nói Cross-chain là tầm cao mới của DeFi?
Cross-chain được coi là tầm cao mới của DeFi vì nó mở ra nhiều cơ hội mới và giải quyết nhiều thách thức của hệ sinh thái blockchain. Trong các năm tới, công nghệ cross-chain sẽ giúp tăng các trường hợp sử dụng token và thúc đẩy việc áp dụng blockchain. Bên cạnh việc hoán đổi token, cross-chain cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ thông tin, thanh toán và tài nguyên.
Đặc biệt, chúng sẽ giúp đơn giản hóa các giao dịch token và cho phép người dùng chỉ cần một hệ thống ví duy nhất. Trong môi trường kinh doanh, khách hàng sẽ có thể giải quyết công việc một cách hiệu quả trong thời gian thực trên các blockchain khác nhau mà không phải chịu chi phí cao.
Tuy nhiên, hiện nay công nghệ cross-chain mới chỉ đang ở giai đoạn đầu của sự phát triển và vẫn còn nhiều thách thức và khó khăn phải vượt qua như vấn đề về hiệu suất và tắc nghẽn mạng.
Tổng kết
Hy vọng với kiến thức về cross-chain mà bạn đã học được trong bài viết này, bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về công nghệ này và những ứng dụng của nó trong DeFi. Nếu bạn muốn tham gia vào DeFi, bạn nên chọn những top sàn giao dịch crypto uy tín và hỗ trợ cross-chain như Binance, Huobi hay Gate.io. Chúc bạn may mắn!
Tôi là Jennifer Nguyễn, tên thật là Nguyễn Quỳnh Thư, sinh năm 1995 tại thủ đô Hà Nội. Hiện tại tôi đang là trader cho công ty CF Việt, với kinh nghiệm gần 7 năm trên thị trường, tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn những thông tin kiến thức bổ ích.