Khi bạn đầu tư vào chứng khoán, bạn có thể gặp phải hai khái niệm là chứng khoán lưu ký và chứng khoán chưa lưu ký. Bạn có biết chúng có ý nghĩa gì và khác nhau như thế nào không? Nếu bạn chưa rõ, hãy đọc tiếp bài viết của CF Việt để tìm hiểu về hai loại chứng khoán này.
Chứng khoán lưu ký là gì?
Chứng khoán lưu ký là gì?
Chứng khoán lưu ký là hoạt động nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao và ghi nhận sở hữu chứng khoán của khách hàng thông qua hệ thống Tài khoản lưu ký tại Trung tâm chứng khoán lưu ký Việt Nam (VSD). Qua đó, chứng khoán lưu ký giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến chứng khoán một cách thuận tiện và minh bạch.
Cụ thể, hoạt động lưu ký chứng khoán bao gồm:
- Nhận ký gửi chứng khoán từ khách hàng.
- Bảo quản chứng khoán một cách an toàn trên hệ thống lưu ký của VSD.
- Chuyển giao chứng khoán theo yêu cầu của khách hàng.
- Ghi nhận sở hữu chứng khoán của khách hàng trên hệ thống Tài khoản lưu ký.
Nguyên tắc hoạt động của chứng khoán lưu ký
Nguyên tắc hoạt động của lưu ký chứng khoán
Dưới đây là một số nguyên tắc khi thực hiện chứng khoán lưu ký:
- Đơn định mở tài khoản lưu ký: Mỗi nhà đầu tư chỉ được phép mở một tài khoản lưu ký tại một đơn vị thành viên chứng khoán lưu ký. Trước khi chọn một đơn vị thành viên lưu ký, nhà đầu tư cần phải tìm hiểu và xác định rõ về các yếu tố như uy tín, chất lượng dịch vụ của đơn vị đó.
- Quản lý tài khoản: Các tài khoản lưu ký chứng khoán phải được quản lý một cách cẩn thận và chính xác. Số dư trên tài khoản của mỗi nhà đầu tư tại thành viên lưu ký phải luôn trùng khớp với số dư tương ứng tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
- Bảo vệ tài sản: Tài sản của khách hàng (chứng khoán đã lưu ký) phải được tách biệt và không được sử dụng cho mục đích cá nhân hoặc lợi ích của các bên khác. Thành viên lưu ký và Trung tâm lưu ký chứng khoán phải đảm bảo an toàn và tính riêng tư của tài sản này.
- Quản lý chi tiết: Thành viên lưu ký phải mở tài khoản chứng khoán lưu ký chi tiết cho từng khách hàng và quản lý chúng một cách cẩn thận. Các thông tin về số dư và các giao dịch phải được ghi nhận một cách minh bạch và chính xác.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Các bên tham gia vào quá trình chứng khoán lưu ký phải tuân thủ tất cả các quy định và quy định của pháp luật liên quan đến lĩnh vực này.
Mục đích của việc chứng khoán lưu ký
Mục đích của việc lưu ký chứng khoán
Thông qua quá trình lưu ký, các chi phí bảo quản, cất trữ và in ấn cho các chứng chỉ chứng khoán được giảm thiểu, đồng thời giúp tránh được tình trạng hư hỏng, thất lạc hoặc mất mát chứng khoán. Nó đảm bảo tính thanh khoản cho tài sản và tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch.
Đối với thị trường chứng khoán, việc lưu ký chứng khoán không chỉ tăng cường chỉ số vòng quay vốn mà còn giúp tạo ra một môi trường giao dịch an toàn, minh bạch và uy tín. Nhờ vào quá trình lưu ký, các giao dịch trên thị trường dễ dàng thực hiện trên các thiết bị di động, giảm thiểu rủi ro và nâng cao an toàn cho các nhà đầu tư.
Ngược lại, nếu không có việc lưu ký chứng khoán, các nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với nhiều phiền toái khi cần thực hiện giao dịch, bao gồm việc phải đến trực tiếp công ty phát hành chứng khoán để đăng ký mua và hưởng quyền lợi từ đơn vị phát hành. Điều này không chỉ tăng thêm bước phức tạp mà còn tăng nguy cơ cho tài sản và tạo ra nhiều trở ngại cho hoạt động giao dịch trên thị trường chứng khoán.
Chứng khoán chưa lưu ký là gì?
Chứng khoán chưa lưu ký là gì?
Chứng khoán chưa lưu ký là các loại chứng khoán mà khi khách hàng muốn sở hữu, họ phải giao dịch trực tiếp với tổ chức phát hành (TCPH).
Các loại chứng khoán này thường tồn tại dưới dạng sổ cổ đông hoặc giấy chứng nhận sở hữu cổ phần và bao gồm các quyền như quyền nhận cổ tức, quyền thưởng cổ phiếu, quyền mua, quyền tham gia vào chương trình phát hành cổ phiếu cho nhân viên (ESOP),…
Phân biệt chứng khoán lưu ký và chưa lưu ký
Dưới đây CF Việt sẽ tổng hợp lại bảng phân biệt giữa chứng khoán lưu ký và chứng khoán chưa lưu ký:
| Đặc điểm | Chứng khoán lưu ký | Chứng khoán chưa lưu ký |
| Lưu trữ | Được lưu trữ tại tổ chức lưu ký chứng khoán, thông qua tài khoản lưu ký. | Không được lưu trữ tại tổ chức lưu ký chứng khoán. |
| Sở hữu | Sở hữu được ghi nhận trong hệ thống tài khoản lưu ký của tổ chức lưu ký | Sở hữu thường được xác định thông qua sổ cổ đông hoặc giấy chứng nhận cổ phần. |
| Quản lý | Được quản lý và bảo vệ bởi tổ chức lưu ký chứng khoán. | Không có tổ chức lưu ký chứng khoán quản lý |
| Tiện lợi | Giao dịch dễ dàng thông qua hệ thống tài khoản lưu ký. | Có thể đòi hỏi nhà đầu tư phải giao dịch trực tiếp với tổ chức phát hành. |
| Thanh khoản | Tăng cường thanh khoản do dễ dàng thực hiện các giao dịch. | Thanh khoản thấp hơn do tính phức tạp trong quá trình giao dịch. |
| Quản lý tài sản | Được bảo vệ và tách biệt tài sản của nhà đầu tư. | Tài sản có thể không được bảo vệ hoặc không được quản lý một cách an toàn. |
Tổng kết
Hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về chứng khoán lưu ký và chứng khoán chưa lưu ký cũng như cách phân biệt chúng. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về chứng khoán và các kỹ năng đầu tư, bạn có thể tham khảo các bài viết của CF Việt, một trong những top sàn forex uy tín tại Việt Nam. Chúc bạn thành công trong đầu tư chứng khoán!
Tôi là Jennifer Nguyễn, tên thật là Nguyễn Quỳnh Thư, sinh năm 1995 tại thủ đô Hà Nội. Hiện tại tôi đang là trader cho công ty CF Việt, với kinh nghiệm gần 7 năm trên thị trường, tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn những thông tin kiến thức bổ ích.
