Central Bank là ngân hàng trung ương của một quốc gia hay một khu vực, có nhiệm vụ quản lý hệ thống tiền tệ và ngân hàng. Central Bank có ảnh hưởng lớn đến các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế, như lạm phát, tăng trưởng, tỷ giá hối đoái, cán cân thanh toán và an toàn tài chính.
Để tìm hiểu thêm về Central Bank, hãy theo dõi bài viết của CF Việt.
Central Bank là gì?
Central Bank hay còn gọi là Ngân hàng Trung ương, Ngân hàng Dự trữ hay Cơ quan Tiền tệ; một tổ chức chịu trách nhiệm quản lý nguồn cung tiền của một quốc gia, kiểm soát lãi suất và đảm bảo sự ổn định và toàn vẹn của hệ thống tài chính. Các ngân hàng trung ương đóng một vai trò quan trọng trong chính sách kinh tế tổng thể của một quốc gia và thường được coi là người cho vay cuối cùng; tới các ngân hàng thương mại.
Lịch sử ra đời và phát triển của Central Bank tại Châu Âu và Việt Nam
Thế kỷ 17
Ở châu Âu, Ngân hàng Thụy Điển (Bank of Sweden) là ngân hàng trung ương đầu tiên, được thành lập năm 1668 với sự hỗ trợ của các doanh nhân Hà Lan. Ngân hàng Anh (Bank of England) tiếp theo vào năm 1694, được thành lập để tài trợ chiến tranh giữa Anh và Pháp. Các ngân hàng trung ương này đã đặt nền móng cho sự xuất hiện và phát triển của các ngân hàng trung ương trên thế giới.
Năm 1970 và 1980
Trong giai đoạn sau này, đặc biệt là trong những năm 1970, các ngân hàng trung ương đã tập trung vào việc cung cấp các khoản vay cho các nước đang phát triển trên toàn cầu. Tuy nhiên, trong những năm 1980, họ đã chuyển hướng sứ mệnh của mình. Trong suốt 30 năm qua, các ngân hàng trung ương đã mở rộng phạm vi của mình để bao gồm các tổ chức phi chính phủ và các nhóm môi trường trong danh mục cho vay của họ.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (State Bank of Vietnam) được thành lập vào ngày 6 tháng 5 năm 1951 theo sắc lệnh số 15/SL của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Chức năng của Central Bank
Central Bank có nhiều chức năng quan trọng trong việc ổn định giá trị đồng tiền, kiểm soát lãi suất, ổn định cung ứng tiền tệ và cứu các ngân hàng thương mại khỏi nguy cơ phá sản. Cụ thể gồm 6 chức năng và nhiệm vụ chính dưới đây:
Phát hành tiền quốc gia
Ngân hàng trung ương là cơ quan độc quyền phát hành tiền mặt (gồm tiền giấy và tiền kim loại) và điều chỉnh lượng tiền trong lưu thông qua các kênh như tín dụng đối với chính phủ, hệ thống ngân hàng trung gian, thị trường mở và thị trường ngoại hối.
Điều tiết các nguồn tín dụng trong nền kinh tế
Central Bank là cơ quan cho vay đối với chính phủ, các ngân hàng trung gian, thị trường mở và thị trường ngoại hối để cung ứng tiền vào lưu thông. Chúng cũng có thể hút tiền ra khỏi lưu thông bằng cách bán trái phiếu chính phủ, tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc hoặc nâng lãi suất cơ bản.
Quản lý giá trị tiền tệ trên thị trường ngoại hối
Ngân hàng trung ương sẽ can thiệp vào thị trường ngoại hối bằng cách mua hoặc bán ngoại tệ để ổn định tỷ giá hối đoái, bảo vệ ngoại hối quốc gia và thúc đẩy xuất khẩu.
Giữ nguyên tỷ lệ dự trữ tiền gửi của các Central Bank khác
Central Bank có thể yêu cầu các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng khác phải giữ một phần tiền gửi của khách hàng tại ngân hàng trung ương hoặc trong các khoản đầu tư an toàn nhất để đảm bảo tính thanh khoản và an toàn của hệ thống tài chính.
Ngân hàng của các ngân hàng và chính phủ
Cung cấp các dịch vụ ngân hàng như giữ tài khoản, thanh toán, chuyển khoản, mua bán trái phiếu cho các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng khác, cũng như cho chính phủ và các cơ quan nhà nước
Quản lý nhà nước về tiền tệ và ngân hàng
Thực hiện các chính sách tiền tệ nhằm ổn định giá cả, kiểm soát lạm phát, duy trì sự cân bằng thanh toán quốc tế và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Ngân hàng trung ương cũng có thể giám sát và kiểm tra các hoạt động của các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng khác để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và bảo vệ quyền lợi của khách hàng.
Ảnh hưởng của Central Bank đến nền kinh tế
Ảnh hưởng đến lạm phát và tăng trưởng
Central Bank có thể điều chỉnh lượng tiền trong lưu thông bằng cách phát hành tiền, cho vay tín dụng, mua bán trái phiếu chính phủ hoặc can thiệp vào thị trường ngoại hối. Như vậy, chúng có thể ảnh hưởng đến mức độ lạm phát (tăng giá) và tăng trưởng (sản lượng) của nền kinh tế. Nếu Central Bank cung ứng quá nhiều tiền vào lưu thông, sẽ gây ra hiện tượng tạo tiền, dẫn đến lạm phát cao và giảm giá trị của đồng tiền.
Ngược lại, nếu Central Bank hút quá nhiều tiền ra khỏi lưu thông, sẽ gây ra hiện tượng thu hẹp tiền tệ, dẫn đến lạm phát thấp hoặc thậm chí là giảm phát và suy giảm kinh tế. Do đó, Central Bank cần duy trì một mức lạm phát ổn định và phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và cán cân thanh toán
Trường hợp tỷ giá hối đoái của đồng tiền quốc gia tăng lên, sẽ làm giảm giá trị của hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu, từ đó làm giảm thu nhập từ xuất khẩu và làm tăng chi tiêu cho nhập khẩu, dẫn đến cán cân thương mại và cán cân thanh toán bị thâm hụt.
Ngược lại, nếu tỷ giá hối đoái của đồng tiền quốc gia giảm xuống, sẽ làm tăng giá trị của hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu, từ đó làm tăng thu nhập từ xuất khẩu và làm giảm chi tiêu cho nhập khẩu, dẫn đến cán cân thương mại và cán cân thanh toán bị thặng dư. Do đó, Central Bank cần duy trì một tỷ giá hối đoái cạnh tranh và phù hợp với mục tiêu cân bằng thanh toán.
Ảnh hưởng đến hoạt động của các ngân hàng thương mại và tín dụng
Trường hợp Central Bank tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, sẽ làm giảm khả năng cho vay của các ngân hàng thương mại và làm giảm lượng tiền tín dụng trong nền kinh tế, từ đó làm giảm cầu tiêu dùng và đầu tư, dẫn đến suy giảm kinh tế. Còn trái lại, nếu Central Bank giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc, sẽ làm tăng khả năng cho vay của các ngân hàng thương mại và làm tăng lượng tiền tín dụng trong nền kinh tế, từ đó làm tăng cầu tiêu dùng và đầu tư, dẫn đến tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, Central Bank cần duy trì một tỷ lệ dự trữ bắt buộc hợp lý và phù hợp với mục tiêu tín dụng.
Lời kết
Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về vai trò của Central Bank trong thị trường tài chính. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các sàn Forex uy tín để giao dịch ngoại hối, bạn có thể tham khảo danh sách sàn Forex uy tín mà chúng tôi đã đánh giá và so sánh. Chúc bạn thành công!
Tôi là Jennifer Nguyễn, tên thật là Nguyễn Quỳnh Thư, sinh năm 1995 tại thủ đô Hà Nội. Hiện tại tôi đang là trader cho công ty CF Việt, với kinh nghiệm gần 7 năm trên thị trường, tôi hy vọng có thể cung cấp cho bạn những thông tin kiến thức bổ ích.